Μια ταινία χωρίς ηθοποιούς
Βουβή γερμανική ταινία του ΄30, η ταινία «Άνθρωποι την Κυριακή» [Menschen am Sonntag, 1930] σίγουρα δεν είναι κάποιο blockbuster για όλα τα γούστα. Είναι όμως καλογυρισμένη, ενδιαφέρουσα και σημαντική τόσο για την εποχή της όσο και για την εξέλιξη του γερμανικού κινηματογράφου.
Η πλοκή αρκετά απλή, χωρίς τρελά plot twists και αγωνία. Ο θεατής ακολουθεί την καθημερινότητα τεσσάρων Βερολινέζων που έχουν καθημερινά επαγγέλματα και περιμένουν μια καλοκαιρινή Κυριακή για να αξιοποιήσουν τον ελεύθερό τους χρόνο. Μια εκδρομή στην εξοχή, πικ-νικ στο δάσος ή απλά περισσότερος ύπνος – ο καθένας με τις προτεραιότητές του. «Μια ταινία χωρίς ηθοποιούς» είναι ο υπότιτλος, καθώς υποδεικνύεται στον θεατή στην αρχή της ταινίας πως οι πρωταγωνιστές επέστρεψαν στην πραγματική τους ζωή μετά τα γυρίσματα της ταινίας. Οι ηθοποιοί, μέλη μιας συλλογικότητας σινεφίλ του Βερολίνου, έγραφαν και γυρνούσαν οι ίδιοι τις ταινίες τους με πολύ χαμηλό μπάτζετ.
Οι «Άνθρωποι την Κυριακή» παρουσιάζουν την καθημερινότητα στο Βερολίνο λίγο πριν την επικράτηση του Χίτλερ. Τα προβλήματα και οι αναζητήσεις των πρωταγωνιστών φαντάζουν προκλητικά απλοϊκά αν αναλογιστεί κανείς τι έφερε μαζί της η ναζιστική Γερμανία λίγο καιρό μετά την κυκλοφορία της ταινίας. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης, Billy Wilder, εγκατέλειψε τη χώρα για ιδεολογικούς λόγους εξαιτίας του καθεστώτος του Χίτλερ. Σύγχρονοι κριτικοί αναφέρουν πως η ταινία αποθανατίζει ρεαλιστικά την καθημερινότητα των μεσοαστών Βερολινέζων της εποχής, υπογραμμίζοντας όμως και την ειρωνία: η χαλαρή Κυριακή έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με τη ναζιστική Γερμανία που ήδη από τα χρόνια εκείνα ελλοχεύει καθώς έχει ήδη διαμορφώσει γερές βάσεις και έχει παγιώσει τα χαρακτηριστικά της.
«Άνθρωποι την Κυριακή» [Menschen am Sonntag, 1930]
Ο θεατής έχει την ευκαιρία να ρίξει μια ματιά τόσο στην κοινωνία και στις συνήθειες των Βερολινέζων, όσο και στην ίδια την πόλη. Η χαρακτηριστική αστική και βιομηχανική αισθητική δεν είναι προνόμιο μόνο του προπολεμικού Βερολίνου, αλλά και του σύγχρονου· τα πλάνα της ταινίας παρουσιάζουν μία πόλη με ρυθμούς που θυμίζουν τους σημερινούς και αστικά τοπία που φαντάζουν εξαιρετικά οικεία. Ακόμα και η εξόρμηση των πρωταγωνιστών στην εξοχή φέρνει συνειρμούς με κόσμο να συρρέει σε βερολινέζικα πάρκα, λίμνες και ποτάμια – καλοκαιρινές συνήθειες και του πολυπολιτισμικού, πλέον, συνόλου των κατοίκων του Βερολίνου. Ακόμα κι αν η πλοκή δε σας μαγέψει, η ταινία προσφέρει πλούσιο υλικό εικόνων που θα ενδιέφερε τον καθένα που έχει αγαπήσει αυτήν την πόλη.
Αφορμή για την παρουσίαση της συγκεκριμένης ταινίας στάθηκε μια εκδήλωση στο Radialsystem στις 17 Φεβρουαρίου 2018. Το ισλανδικό experimental post rock συγκρότημα Múm πρόσφερε στο κοινό μιάμιση ώρα υπέροχης ατμοσφαιρικής μουσικής, η οποία έντυσε την προβολή της ταινίας «Άνθρωποι την Κυριακή».
Nikoleta Kriki
Comments